ارزیابی عملکرد سه ماده نوین Nano-SiO2، Nano-Ca(OH)2 و NH4)2HPO4) به عنوان پوشش‌دهنده سطحی بر سنگ‌ آهکی متعلق به مجموعه میراث جهانی پاسارگاد

در دو دهه اخیر برخی از مواد صنعتی در جهت مصارف حفاظتی و مرمتی در حوزه آثار تاریخی، بهینه‌سازی شده‌اند و به عنوان پوشش‌دهنده برای افزایش دوام آثار در مقابل عوامل محیطی رواج یافته‌اند. هدف این پژوهش شناسایی یک ماده استحکام‌بخش سطحی، برای کاربرد در سنگ‌ آهکی کرم رنگ در مجموعه تاریخی پاسارگاد است. بدین ترتیب، از بین جدیدترین‌ مواد، سه ماده متفاوت که هم‌خوانی بیشتری از لحاظ ماهیت با سنگ‌های آهکی دارند، انتخاب شدند که عبارتند از: نانوذرات دی اکسید سیلسیم (SiO2)، نانو ذرات هیدروکسید کلسیم (Ca(OH)2) و دی آمونیم هیدروژن فسفات (NH4)2HPO4)). ارزیابی تاثیر این سه ماده بر افزایش مقاومت سطح سنگ توسط میکرو-دریل‌زنی و چگونگی پوشش‌دهندگی و اتصال آن با بستر توسط دستگاه FE-SEM سنجیده شد و تغییرات میزان تخلخل و توزیع منافذ سنگ، توسط دستگاه تخلخل‌سنج جیوه‌ای (MIP) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاکی از این هستند که برخلاف تصور، هیدروکسید کلسیم کمترین تاثیر را نسبت به دو ماده دیگر بر افزایش مقاومت سطحی داشته است. در مقابل، از دیدگاه ریزساختاری لایه‌های‌ پوششی آمونیم فسفات و SiO2 حاوی ریز ترک‌های شاخه‌ای و شبکه‌ای هستند. اما هیدروکسید کلسیم نسبت به دیگر مواد، سطحی هموارتر و فاقد ریز ترک ایجاد کرده و همچنین بیشترین کاهش تخلخل را در بر داشته است.